Havuz ve İzolasyon Bilgi Bankası

1. STANDARDIN KULLANIM ALANI

Bu Standart; Tüm havuz çeşitleri ,Tatlı su, deniz suyu, şifalı su, mineralli su, termal suyu ihtiva eden havuzlar ve sıcak masaj havuzlarında geçerlidir. Özel aile havuzları için zorunlu değildir .

 

2. STANDARDIN AMACI

Bu standardın amacı; havuz suyu niteliğini, sağlık güvenilirlik ve estetik açıdan doğru ve sürekli olarak sağlayarak insan sağlı açısından problemsiz hale getirmektir. Bu amaca, ancak doğru kapasite ve nitelikte cihaz seçimi, işletme ve kontrol olarak adlandırılan işlemlerin gerekleri yerine getirilerek ulaşılır.

 

3. GENEL ESASLAR

Bu standart; dezenfeksiyon ve su hazırlama tekniğine ilişkin gerekleri anlatmaktadır. Suyun temizliği veya kirliliği su içindeki yabancı maddelerin miktarına bağlıdır. Havuza girenlerden ve çevreden gelen mikro organizmalar; havuz suyuna katılan oksitleyici dezenfeksiyon maddelerince yok edilirler. Dezenfektan ve yosun öldürücüler en geç 30 saniyede koli basili ve mikro organizmaları yok etmelidirler. Havuza girenler veya diğer kaynaklardan (Örneğin toz, vs.) gelen ve suda asılı (=Koloidal) vaziyette bulunan mikro organizmalar ve organik esaslı kirleticiler su hazırlama (=Arıtma) yoluyla sudan uzaklaştırılırlar.

Bunun için: ‑Topaklama (Çökeltme)

‑Filtrasyon

‑Oksidasyon + Dezenfeksiyon

İşlemlerinin kombinasyonuna gereksinim vardır. Havuz suyu dezenfeksiyon maddeleri gerekli minimum konsantrasyonda olmalıdır. Dezenfeksiyon için sadece bu standartta bahsedilen kimyasallar kullanılabilir. Su hazırlığı ile sistemden uzaklaştırılamayan maddelerin konsantrasyonu, su ilavesi ile belirlenen sınırlar içinde tutulur. Su hazırlığı ve dezenfeksiyonun etkinliği havuzdaki sirkülasyonun doğruluğuna bağlıdır. Sirkülasyon, havuz içindeki suyun parametrelerinin her yerde ayni olmasını (Karışımı) düzenlemeli ve kirliliğin en kısa yoldan sistemden uzaklaşmasını sağlamalıdır. Havuz suyu hazırlığı ve gerekleri konusu; havuz çanağı şekli, hidrolik sistem, su hazırlama yöntem kombinasyonları, proses kumandası için ölçü ve ayar sistemleri, hijyeni parametresi olarak serbest klor, bağlı klor ve PH değeri ya da serbest klor, redox gerilimi ve pH değeri gibi alanların birlikte etkimesine bağlıdır. Bu standarda uygun bir havuz tesisinin gücü; hijyenik taleplerin, anma yükü değerine kadar güvenli bir şekilde sağlanmasına olanak verir. Mineralli sularda, suyun özelliği dikkate alınarak ilave önlemler alınmalıdır.

 

4. KAVRAMLAR

 

Tablo 1

4.1.	Yüzme havuzu tesisi	Yüzme havuzu suyunun hazırlanması için havuzun, ekipmanlarının, inşai ve teknik tesisin tamamıdır.
4.2.	Yüzme Havuzu	İçinde 1 ya da daha fazla insanın aynı anda veya zaman aralıklı olarak bulunduğu, sürekli bir akış olan büyük su küvetleridir.
4.3.	Su hazırlığı	Havuz suyunun kullanım amacına ve belirli gereklere uyması için işlemden geçirilmesidir.
4.4.	Dezenfeksiyon	Mikro organizmaların okside edici Dezenfeksiyon maddeleri ile yok edilmesidir.
4.5.	Havuz suyu	Havuzun içinde bulunan sudur.
4.6.	Filtre edilmiş su	Filtre edilmiş haldeki sudur
4.7.	Temiz su	Dezenfeksiyon maddesinin karışımından sonraki hazırlanmış sudur.
4.8.	Taşırılan su	Su yüzeyi hareketliliği (Dalgalanmalar) ile taşma kanalına akan sudur.
4.9.	Taşan su	Sirkülasyona bağlı olarak havuz üst yüzeyinden taşan ham sudur.
4.10.	Ham su	Su hazırlama tesisine gönderilen su. (havuzdan dönen su)
4.11.	Doldurma suyu	İlk dolum veya ekleme için kullanılan su.
4.12.	Atık su	Ters yıkama ile filtreden boşaltılan su.
4.13.	Su kirliliği	Havuz suyuna girmiş olan inorganik, organik maddeler ve mikroorganizmalar.
4.14.	Havuz sirkülasyonu	Suyun giriş ve çıkışı ile havuzda oluşan, karışım ve sevk aşamalarıyla çözünen, Dezenfeksiyon maddesinin havuzda dağılımını ve kirliliklerin atılmasına etkiyen sirkülasyon
4.15.	Geciktirme	Kirliliklerin havuzdan atılmasının geciktirilmesi
4.16.	Yöntem kombinasyonları	Hazırlama ve Dezenfeksiyon yöntem aşamalarının tümü
4.17.	Standart kirlilik (E)	Havuzda durduğu sürece bir insanın bıraktığı ortalama kirliliğin potasyum permanganat oksidasyon değeri ile tanımlanan kişi başına oksijen ihtiyacı miktarıdır.
4.18.	Kullanıcı frekansı (n)	Saat başına düşen havuzdaki yüzücü değişiminin sıklığı.
4.19.	Kişi başına düşün kirlilik (b-değeri)	Temiz suyun oksidasyon etkisi, yüksüz çalışan tesisin oksidasyon etkisine eşit veya daha küçük olması şartı ile, temiz ve ham suyun oksidasyon etkisi farkının standart kirliliğe oranıdır. Anma kirliliğinin hesaplanması için her gereğin sağlandığı en yüksek kişi başına düşen kirlilik kullanılır.
4.20.	Anma kirliliği (N)	Ölçülendirme için temel alınan saat başına kişi sayısı. Kişiye bağlı kirliliğe ve temiz su sirkülasyonuna denk gelir.
4.21.	Su hazırlık yöntemlerinin kombinasyonlarının hazırlama gücü	Ham ve Temiz su arasındaki; Kimyasal fiziksel mikrobiyolojik gereklere uyulduğunda Potasyum permanganatla okside edebilirlik farkı ile tanımlanır.
4.22.	Hijyeni-Yardımcı parametreler	Serbest Klor, bağlı Klor, redox Gerilimi, pH değeri.
4.23.	Kişi başına düşen su alanı (a)	Bir kişi için hesaplanan su alanı (Yüzeyi)
4.24.	Yüklenebilme faktörü (k)	1m3 temiz (Hazırlanmış) suya düşen kişi sayısıdır.

 

5. SUYUN NİTELİKLERİ

Suyun karakteristik niteliklerini araştırmak için içme suları ile ilgili TSE 266’dan yararlanılır.

Deniz ve mineral suları için ise başka araştırma yöntemleri kullanılır.

Temiz suyun numunesi havuza girmeden önce alınır. Havuz suyu numunesi ise kenardan 50 cm. uzaklıktan ve 30 cm. derinden alınır.

 

5‑1 Havuz Doldurma Suyunun Nitelikleri

Doldurma suyu; içilebilen genel ve yaygın hijyenik suların niteliklerini taşır, aksi takdirde ayrı olarak düzenlenmiş su hazırlama tesisinde bu şartlara getirilmesi gerekir. Doldurma amacı ile kullanılan suyun hazırlanması aşağıdaki değerler aşılmışsa söz konusu olur.

 

Demir 0.1 mg/l

Mangan 0.05 mg/l

Amonyum 2 mg/l

P polifosfat 0.005 mg/l

 

5‑2 Havuz suyu ve Havuza giden temiz (Hazırlanmış) suyun nitelikleri

Tablo 2 :Temiz su ve Havuz suyunun nitelikleri

KULLANIM ALANI	GRUP No	PARAMETRE	BİRİM	TEMİZ SU		HAVUZ SUYU
				min	max	min	max.
Genel	5.2.1.	Mikrobiyolojik Nitelikler
	5.2.1.1	Koloni sayısı (20+‑2)C'da	1/ml	‑	20	‑	100
	5.2.1.2	Koloni sayısı (36+‑1)C'da	1/ml	‑	20	‑	100
	5.2.1.3	Yosun koliformu (36+‑1) C'da	1/ 100ml	-	*	-	*
	5.2.1.4	E.koli (36+‑1)C'da	1/ 100ml	-	*	-	*
	5.2.1.5	Pseudomonas aeruginosa (36+‑1)C'da	1/ 100ml	-	*	-	*
	5.2.2	Fiziksel ve Kimyasal Parametreler
	5.2.2.1	Renk (l=436nm iken spektrum absorbsiyon katsayısının belirlenmesi)	1/m	-	0.4	-	0.5
	5.2.2.2	Bulanıklık (90 derece açı, yayılmış ışık ölçümü, formazin Standart suspansiyona bağlı bulanıklık değeri TE/F )	-	-	0.2	-	0.5
	5.2.2.3	Netlik		-	-	Havuz dibi net görülmeli
	5.2.2.4	pH Değeri a-Tatlı su	-	6.5	7.6	6.5	7.6
		b-Deniz suyu	-	6.5	7.8	6.5	7.8
	5.2.2.5	Amonyum (NH4+) Konsantrasyonu	mmol/m3 mg/l	- -	5.5 0.1	- -	5.5 0.1
	5.2.2.6	Doldurma suyundaki nitrat (NO3-) konsantrasyonu üzerine ilave nitrat konsantrasyonu	mmol/m3 mg/l	- -	- -	- -	322 20
	5.2.2.7	Doldurma suyu dışındaki + Vll den +2 okside edilebilen Mn miktarı oksijen cinsinden (A)   Doldurma suyunun üzerindeki KMnO4 kullanımı (A)	mg/l       mg/l	-	0       0	-	0.75       3
	5.2.2.8	3.5 m.KCl kalomel elektrot için redox değeri (B)
	5.2.2.8.1	Tatlı sular için
	a)	6.5<=pH değeri=<7.5	mV	-	-	700	-
	b)	7.5	mV	-	-	720	-
	5.2.2.8.2	Deniz suları için
	a)	6.5<=pH değeri=<7.5	mV	-	-	650	-
	b)	7.5	mV	-	-	670	-
	5.2.2.9	3.5 m.KCl Ag/AgCl elektrot için redox gerilimi (B)
	5.2.2.9.1	Tatlı sular için
	a)	6.5<=pH değeri=<7.5	mV	-	-	750	-
	b)	7.5	mV	-	-	770	-
	5.2.2.9.2	Deniz suları için
	a)	6.5<=pH değeri=<7.5	mV	-	-	700	-
	b)	7.5	mV	-	-	720	-
	5.2.2.10	Bromid / İodid içeren ve klorid miktarı 5000 mg/l'den fazla olan sular için Redox gerilimi (B)	mV	-	-	Sınır değer denenerek belirlenir
Flok + Fltr+ Klor	5.2.2.11	Serbest Klor	mg/l	0.3	ihtiyaca göre	0.3	0.6(C)
Kombinas-	5.2.2.12	Bağlı Klor
yonu	a)	6.5<=pH değeri<=7.2	mg/l	-	0.3	-	0.3
	b)	7.2	mg/l	-	0.5	-	0.5
Flok + Fltr+	5.2.2.13	Serbest Klor ve Klordioxid (toplam)	mg/l	0.3	ihtiyaca göre	0.3	0.5 (C)
Klor-klordi	5.2.2.14	Bağlı Klor
oksit	a)	6.5<=pH değeri=<7.2	mg/l	-	0.2	-	0.2
Kombinas‑	b)	7.2	mg/l	-	0.4	-	0.4
yonu (D)	5.2.2.15	Klorit	mmol/m3 mg/l	- -	1.5 0.1	- -	1.5 0.1
Flok+ Fltr+Ozonl.	5.2.2.16	Serbest Klor	mg/l	0.3	ihtiyaca göre	0.2	0.5 (C)
+Aktif	5.2.2.17	Bağlı Klor
Kömür Filtr.+	a)	6.6<=pH değeri<=7.2	mg/l	-	0.1	-	0.1
Klor	b)	7.2	mg/l	-	0.2	-	0.2
Kombinas yonu	5.2.2.18	Ozon	mg/l	Aktif kömürlü filtre - 0.05
Genel	5.2.2.19	Sıcak masaj havuzları (Whirl-pool) Serbest klor Bağlı klor	mg/l mg/l	0.7 İhtiyaca göre 0.2		0.7 -	1.0 0.2
(*)İspat edilemez (A) Hazırlanmış suyun oksidasyon değeri; doldurma suyunun oksidasyon değerinden azsa az olan değer alınır, doldurma suyunun oksidasyon değeri 0.5 mg/l O2 veya 2 mg/l KMnO4'den az ise bu değer dikkate alınır. (B) Redox geriliminin ölçümü sabit ölçü ve kaydedici cihazlarla yapılan sürekli ölçümlerle elde edilir. Hata sınırı : +-20 mV'tur. Bu değerlerden büyük sapmalarda hazırlama cihazının işlemesi sınanır. (C) Mikrobiyolojik niteliklerin sağlanabilmesi için belli işletme şartlarında yüksek konsantrasyonlar gerekebilir Bunun sebepleri araştırılmalı ve düzeltmeler yapılmalıdır. (D) Klordioksit; su fazındaki sodyumklorüre elementer klorun etkimesiyle ağırlıkça 10:1 oranında kullanım yerinde hazırlanır.

 

 

Tablo 3 :Topaklama (Çökeltme) maddeleri için pH değeri ve izin verilen demir, alüminyum miktarları

KULLANIM	GRUP No	FLOK MALZEMESİ	BİRİM	TEMİZ SU.		HAVUZ SU.		HAM SU.
ALANI				min	max.	min	max.	min	max
Topaklama		PH DEĞERLERİ
işlemlerinin	5.2.2.21	Alüminyumsülfat	-	-	-	-	-	6.5	7.2
tüm kombinas-	5.2.2.22	Alüminyumklorür -Hexahidrat	-	-	-	-	-	6.5	7.2
yonları	5.2.2.23	Sodyumalüminat	-	-	-	-	-	6.5	7.2
için	5.2.2.24	Alüminyum hidroxiklorür, Alüminyum hidroxikloridsülfat	-	-	-	-	-	6.5	7.4
	5.2.2.25	Demir III‑klorür Hexahidrat	-	-	-	-	-	6.5	7.8
	5.2.2.26	Demirkloridsülfat çözeltisi	-	-	-	-	-	6.5	7.8
	5.2.2.27	Demir III‑sülfat	-	-	-	-	-	6.5	7.8
		Kalan miktar
	5.2.2.28	Alüminyum	mmol/m3	-	3	-	3	-	-
			mg/l	-	0.1	-	0.1	-	-
	5.2.2.29	Demir	mmol/m3	-	0.18	-	0.18	-	-
			mg/l	-	0.01	-	0.01	-	-

 

6. SU HAZIRLIĞI ve DEZENFEKSİYONU İÇİN GEREKEN MALZEMELER

Su hazırlığı ve Dezenfeksiyon için aşağıdaki kimyasalların doğru dozda verilmesi gerekir. Bu standartta belirtilmemiş olan Dezenfeksiyon maddeleri ile yardımcı diğer malzemeler, oluşturduğu konsantrasyon içindeki etkin madde cinsine ve miktarına bağlı olarak ;

‑Yüzenler ve personel için tehlike ve risk oluşturmuyorsa,

‑Su hazırlık ve Dezenfeksiyonunu engellemiyorsa,

‑Havuzdaki materyallere aksi etki yapmıyorsa, kullanılabilir.

 

6‑1 Dezenfeksiyon Malzemeleri

Dezenfeksiyon için bölüm 7.4 de anılan Dezenfeksiyon yöntemleri çerçevesindeki maddeler dozlanır.

1. a) Klor gazı
2. b) Klor‑Klordioksit Tablo 2, dipnot D’ ye dikkat ediniz.
3. c) Sodyum hipoklorit.
4. d) Kalsiyum hipoklorid en az %65 Ca(ClO)2 ve %5‑10 konsantrasyonlu çözelti
5. e) Kullanım yerinde NaCl elektrolizi ile sodyum hipoklorid
6. f) Kullanım yerinde NaCl elektrolizi ile klor gazı

 

6‑2 Topaklama ve Diğer Su Hazırlık Malzemeleri

Topaklama (çökeltme) ve su hazırlama için 7.bölüm dahilindeki yöntemler çerçevesindeki maddeler dozlanır.

1. a) Alüminyum sülfat
2. b) Alüminyumklorür‑hexahidrat
3. c) Sodyum alüminat
4. d) Alüminyumhidroxiklorür
5. e) Alüminyumhidroxikloridsülfat
6. f) Demir (III)‑klorid‑Hexahidrat
7. g) Demirkloridsulfat
8. h) Demir (III)‑sülfat
9. I) Ozon
10. k) Aktif kömür tozu
11. l) Kizelgur

 

6‑3 pH Değerini Ayarlayıcı malzemeler

pH değerinin ayarı için aşağıdaki maddeler dozlanabilir.

1. a) Kostik soda
2. b) Sodyum karbonat (Soda)
3. c) Sodyum bikarbonat
4. d) Sodyumbisülfat
5. e) Tuzruhu (asidi)
6. f) Sülfürik asit
7. g) Karbondioksit

 

7. SU HAZIRLIĞI ve DEZENFEKSİYON YÖNTEMLERİNİN KOMBİNASYONLARI

Topaklama (Çökeltme) ile havuz suyunda bulunan kolloidler ve suda tam çözünemeyen maddeler filtre edilebilir duruma getirilirler. Kizelgur ve aktif karbonun bileşik etkisi de aynı sonucu verir. Filtre edilemeyen tam çözünmüş maddelerden bir kısmı oksidasyon etkisi olan dezenfeksiyon maddeleri ile yok edilirler (=Islak yanma). Oksidasyon ve tam çözünen reaksiyon ürünlerinin ve filtrede tutulamayan maddelerin artışı havuza taze su ilavesiyle dengede tutulur.

Su hazırlama yönteminin hazırlama gücü şöyledir:

DQx·V = E·P

DQx = Ham ve temiz suyun Mn VIIÞ Mn II olarak oksidasyon değeri farkı, g/m3

V = Temiz su hacmi, m3

E = Standart su kirliliği, g.

P = Yüzücü (kişi) sayısı

Buradan bir yöntem kombinasyonunun kişi başına düşen kirliliği( b- değeri) bölüm 5.2 deki temiz su değerlerine de uyulduğu takdirde şöyle çıkar:

b=DQx/E = P/V, 1/m3

Standart kirliliğin esası da şudur:1 gr O2 (= 4 gr KMnO4)

Bu normda yöntem kombinasyonları sadece norma uygun filtrelerle uygulanır. Yüzme tesislerinde 1 işletme yılında dökümanlaştırılan hijyenik yardımcı değerler, işletme defteri, kanuni zorunluluk olarak getirilen hijyeni verileri toplanır, tablo haline getirilir ve işletme güvencesi ispatlanır.

 

7‑1 Yöntem kombinasyonları için kişi başına düşün kirlilik

7‑1‑1 Bölüm 7‑2'deki teknik şartları sağlayan kombinasyon yöntemi olan Flokulasyon + Filtrasyon + Klorlama için: b= 0.5 1/m3

7‑1‑2 Bölüm 7‑2'deki teknik şartları sağlayan kombinasyon yöntemi olan Flokulasyon + Filtrasyon + Klor‑Klordioksit için: b=0.5 1/m3

7‑1‑3 Bölüm 7‑2 ve 7‑3'deki teknik şartları sağlayan kombinasyon yöntemi olan Flokulasyon + Filtrasyon + Ozonlama + Aktif kömür taneli filtrasyon + Klorlama için: b=0.6 1/m3

 

7‑2 Filtre tesisi ve topaklama için gereken teknik şartlar.

 

7‑2‑1 Topaklama Filtrasyonu

Kullanılabilecek topaklama maddeleri bölüm 6‑2'de verilmiştir. Topallayıcıların PH‑değeri ise bölüm 5‑2'deki tablo 3'de belirtilmiştir. Asit kapasitesi sürekli olarak 0.7 mol/m3'den büyük olmalıdır. Doldurma suyunda hidroksil çökeltmesini sağlayacak yeteri miktarda hidrojen karbonat iyonları yoksa, sodyum karbonat ilavesi gerekir.

 

7‑2‑2 FİLTRE

7‑2‑2‑1 Tek tabakalı filtreler veya TSE 737 su filtresi.

Tek tabakalı kum filtresinin; tabaka yüksekliği tanecik grubu ve filtre hızı için Tablo 4'deki değerler geçerlidir. TSE 737 ‘de belirtilen su filtreleri için de bu standart geçerlidir. Bu değerler için bakınız TSE 737

 

Tablo 4: TEK TABAKALI FİLTRELER İÇİN TANECİK GRUBU‑TABAKA YÜKSEKLİĞİ‑FİLTRASYON HIZI

	Birim	Açık Filtreler	Kapalı Filtreler
Tanecik Grubu	mm	0.50'den 1.0 'e kadar veya 0.71'den 1.25'e kadar veya 1.0 'den 1.6 'e kadar
Tabaka Yüksekliği (*)	m	³0.9	³1.2
Bırakılacak boşluk	m	Filtremateryal yüksekliğinin %25'i + 0.2 m'den fazla
Filtre Hızı (*) a)Tatlı sular için b)deniz ve tuzu>2000 mg/l olan sular için	m/h	£12 £8	£30 £20
(*)Mineralli sular için Filtre hızı ve Tabaka yüksekliği denenerek bulunur

 

7‑2‑2‑2 Çok tabakalı filtreler

Çok tabakalı filtrelerin tabaka yüksekliği tanecik grubu ve filtre hızı için Tablo 5'deki değerler geçerlidir.

 

Tablo5:ÇOK KATLI FİLTRELER İÇİN TANECİK GRUBU‑TABAKA YÜKSEKLİĞİ ve FİLTRE HIZI

	Birim	Açık Filtreler	Kapalı Filtreler
Tanecik Grubu Filtre alt materyal tabakası: DIN 19623'e göre Kum	mm mm £³	a) 0.4 'den 0.8 'e kadar b) 0.63'den 1.0 'e kadar c) 0.71'den 1.25'e kadar
Filtre üst Materyal tab. Anthrazitkömür, Pomza/Lav	mm	a) 0.8 'den 1.6 'a kadar b) 1.4 'den 2.5 'a kadar
Kum tabakası yüksekliği Antrasit yüksekliği Bırakılacak boşluk	m m m	³0.6 ³0.4 Filtre toplam materyal yüksekliğinin % 25'i + 0.2 m'den fazla	³0.6 ³0.6 Filtre toplam materyal yüksekliğinin % 25'i + 0.2 m'den fazla
Filtre hızı a)Tatlı sular için b)Deniz ve tuzu>2000 mg/l olan sular için	m/h	£15 £8	£50 £20

 

Tablo 5'deki materyaller; sadece, işletme şartlarında sağlığı etkileyecek ve hazırlama ve Dezenfeksiyonu bozacak konsantrasyonda maddeler yaymadıkları deneyle ispatlanırsa kullanıla bilinirler.

Not: Tabaka yüksekliği verilerinde destek tabakası dikkate alınmamıştır. Bunun için üretici firma verilerine dikkat ediniz.

 

7‑2‑3 Tek ve Çok Katlı Filtrelerde Ters Yıkama

Filtrenin devir daimi esnasında tuttuğu madde ve mikro organik kirliliği ters yıkama ile filtre ortamından uzaklaştırmak gereklidir.

Suyun sağlık koşullarına uygun olmasını garanti etmek için çalışma zamanından bağımsız olarak en az haftada 1 defa (Açık tesislerde çevre şartları, kullanım yoğunluğu ve diğer etkileyici faktörler ayrıca dikkate alınmalıdır.) ters yıkama yapılmalıdır. Kurallarına uygun bir ters yıkama ile

filtre etkinliği artırılarak doğru su kalitesi elde edilir (Kimyasal fiziksel ve mikrobiyolojik açıdan). Düzenli ve yeteri kadar ters yıkama çok önemlidir. Bunun için filtre ters yıkamasının otomatik olması tavsiye edilir. Ters yıkama süreci kesintiye uğramamalı ve tesisat ters yıkama suyunun sistemden tümü ile uzaklaşmasını güvenle sağlamalıdır. Ters yıkama için gerekli su denge deposunda daima hazır bulunmalı ve eksilen kısmın otomatik olarak tamamlanması güvencede olmalıdır. Gerekli durumlarda atık su birikme çanağı yapılabilir.

 

7‑2‑3‑1 Tek tabakalı Filtrelerde ters yıkama için geçerli değerler:

Tanecik grubu örnek olarak 0.71 ‑ 1.25 mm seçilmiştir.

Hazırlık:

Yıkama programı:

1.Aşama : Ters yıkama ~5-7 dak. Su hızı ~ 50 m/h

2.Aşama : İlk filtrasyon suyunun kanala sevkı (durulama): ~ 3 dak.

3.Aşama : Su hazırlama tesisinin işlemesinin sağlanması

 

7‑2‑3‑2 Tek Katlı Kum Filtrelerinin Ters Yıkamasındaki Su İhtiyacı:

Genel olarak bir yıkama programında yıkama suyu hacmi 1m2 filtre yüzeyi için ~6 m3'dür.

 

7‑2‑3‑3 Çok katlı Filtrelerde Ters yıkama:

Tek katlı Filtrelerin yıkanması ile ilgili ana prensipler çok katlı filtreler içinde aynen geçerlidir. Su sıcaklığı 25 derece iken tablo 5‑a 'da materyal kombinasyonu için su hızı 35‑40 m/h ve b' deki materyal kombinasyonu için su hızı 45‑60 m/h' olabilir. Su hızı ve yıkama süresi; yerleştirilen filtre materyal tiplerine ve yıkama suyu sıcaklığına göre seçilir.

 

7‑3 Ozonlama için Gerekli Teknik Şartlar

Flokulasyon + Filtrasyon + Ozonlama + Aktif kömür filtrasyonu + Klorlama

Kombinasyonu için geçerli değerler: (Ozon üretici cihazın genel kabul görmüş kurumlarca güvenilirliği kanıtlanmış olmalıdır.)

 

7‑3‑1 Topaklama :Tablo 3'deki değerler geçerlidir.

7‑3‑2 Filtrasyon :Tablo 4 veya Tablo 5'deki değerler geçerlidir.

7‑3‑3 Ozonlama (O3):Su sıcaklığı £ 28 C ise 0.8‑1 g/m3

7‑3‑4 Ozonlama (O3):Su sıcaklığı ³ 28 C ise 1.0‑1.2 g/m3

7‑3‑5 İyice karıştırılmış ozonun reaksiyon süresi ³ 2 dak.. Reaksiyon süresinin uzunluğu suyun kalitesini yükseltir.

 

7‑3‑6 Aktif kömür için tanecik grubu, sıkıştırma yoğunluğu ve tabaka yüksekliği:

7‑3‑6‑1 Aktif kömür tanecik grubu :1‑3 mm.

7‑3‑6‑2 Sıkıştırma yoğunluğu :>350 g/lt.

7‑3‑6‑3 Tabaka yüksekliği: 0.5‑0.7 m.

7‑3‑6‑4 Klor için yarılama uzunluğu :<10 cm.

7‑3‑6‑5 Düzenlenmiş kum tabakasının yüksekliği ³0.6 m. Kum tabakasının tanecik grubu: 0.71‑1.25 mm.

7‑3‑6‑6 Filtrasyon hızı £50 m/h

7‑3‑6‑7 Bırakılacak boşluk: Filtre materyal yüksekliğinin %30'u + 0.3 m.

 

7‑3‑7 Aktif kömürlü filtrelerin ters yıkaması

7‑3‑7‑1 Filtre yıkaması en az haftada bir yapılmalıdır.

7‑3‑7‑2 Yıkama Programı: Örnek olarak tanecik grubu 1‑3 mm. ve su yıkaması seçilmiştir.

1.Aşama: Su yıkaması 3‑5 dak. Su hızı ~50 m/h (Ozonlu su ile yıkamada süre: 2‑5 dak.su hızı £50m/h)

2.Aşama: Durulama: ~3 dak.

7‑3‑7‑3 Yıkama için su ihtiyacı: ~6 m3/ 1 m2 filtre yüzeyi

 

7‑4 Dezenfeksiyon

Yüzme havuzu içindeki su mikrobik kirliliklerle sürekli pislendiğinden temiz suda ve havuz suyunda, hazırlama aşamasında desteklenen etkili bir Dezenfeksiyon zorunludur. Etkili Dezenfeksiyon için 30 san. içinde 3 logaritmalık E.Koli’yi öldürme hızı muhafaza edilmelidir. Havuz suyunda Dezenfeksiyon maddelerinin etkisi diğer kimyasal maddelerin etkisi ile bozulmamalıdır.

 

7‑4‑1 Dezenfeksiyon maddeleri

Dezenfektan olarak kullanılacak maddeler bölüm 6‑1'de verilmiştir.

 

7‑4‑2 Klorlama Yöntemi

 

7‑4‑2‑1 Klor gazı yöntemi

Bu yöntemden gaz halinde klor kullanımı anlaşılır. Klor gazı enjektörleri, emniyet açısından vakum prensibine göre çalışmalıdır. Yüzme havuzlarına klor gazını indirekt dozlamak gerekir. Bir enjektör yardımıyla klor gazı ve su karışımından elde edilen klor eriyiği havuza dozlanır. Dazlanan bu eriyik suyun pH’sını asiditeyi artırarak değiştirir.

Havuz suyundaki karbonat sertliği yeterli ise klor eriyiğinde bulunan HCl nötrlenir. Karbonat sertliği yeterli değilse HCl’yi nötrlemek için asitli klor eriyiği mermer çakılı doldurulmuş kabtan geçirilmelidir. Klorgazı dozaj tesislerinde dozajın kesilmemesi için tüp değişimini otomatik olarak sağlayan bir sisteme ihtiyaç vardır. Klor gazı dozaj cihazlarının montajı, işletmesi ve çalıştırılması güvenilir olmalıdır.

 

7‑4‑2‑2 Sodyum hipoklorit Yöntemi

Havuz suyu Dezenfeksiyonu için piyasada satılan 150 g/l konsantrasyonda sodyum hipoklorit çözeltisi veya sodyumklorür çözeltisinin (sofratuzu çözelisi veya deniz suyundan) elektroliziyle elde edilen ve 2-8 g/l sodyum hipoklorit konsantrasyonlu çözeltiler kullanılabilir. NaClO eriyiğinin dayanıklılığı sınırlıdır. Işığın, ısının ve pisliklerin etkisi ile havuz suyundaki sodyumhipoklorid sürekli azalmaktadır. Buna dozajlama ve depolama sırasında dikkat etmek gerekir. Sodyumhipoklorid eriyiğinin temiz suya verilmesi dozaj pompasıyla olur. Su sert olursa NaClO aşılama enjektörünü tıkayabilir. Ayrıca havuz suyunun PH değerini sürekli alkali yapar. PH değerinin ayarı için yeterli aside ihtiyaç vardır. Elektroliz yolu ile NaClO elde edildiğinde havuz suyundaki sodyumklorür miktarı artar. Bunun için su hazırlık cihazlarının korozyona dayanıklı olması gerekmektedir.

 

7‑4‑2‑3 Kalsiyumhipoklorid metodu

Kalsiyumhipoklorid (granülat, tablet) en az %65 Ca(ClO)2 ve %5‑10 su içermelidir. Kalsiyum hidroksit ve kalsiyum karbonat olarak ayrıca %7 çözülmemiş madde bulunabilir. Kalsiyumhipoklorid %1‑5 lik çözelti halinde uygulanmalıdır. Çözelti alkaliktir ve havuzdaki su sert ise kalsiyum karbonat oluşumuyla beraber havuzda çökelme artar, aşılama enjektöründe tıkanmaya da yol açar.

 

7‑4‑3 Klor Dozajı ve Klor tesisinin kapasitesi

Az veya fazla klor dozajından kaçınmak için, klor ihtiyaca göre dozlanmalıdır. Havuzda klor miktarını havuz suyundaki serbest klor konsantrasyonuna göre otomatik olarak ayarlamak için kumanda ünitesi öngörülür. Klor cihazlarının kapasitesi aşağıdaki esaslara göre belirlenmelidir.

Kapalı havuzlar için: 2 gr Cl2/ 1 m3 temiz su

Açık havuzlar için : 10 gr Cl2/ 1 m3 temiz su

 

8. SU NİTELİĞİNİN KONTROLLERİ

8‑1 Kontrollerin zaman aralıkları: Bölüm 8‑3'e uygun olarak;

Kapalı havuzlar : Ayda en az 1 kez

Açık Havuzlar : Ayda en az 2 kez

 

8‑2 Su numunesi alım yerleri:

Havuz suyu: Üst yüzeye yakın bir bölgeden, havuz kenarından yaklaşık 50 cm uzaktan ve 30 cm. derinden.

 

8.3. Deneme (Araştırma) Kapsamı:

Yapılacak deneylerin kapsamı tablo 6 ve 7 ye göre şu genel minimum verilerden ve parametrelerden çıkar.

Numunenin Tanımı (Numune No) :

Numune Tarihi (gün, ay, yıl, saat) :

Havuz (İsim, adres) :

Havuz Tanımı ve Tipi (9.bölüme göre) :

Havuz Alanı (m2) :

Havuz Hacmi (m3) :

Sirkülasyon debisi (m3/h) :

 

Kullanılan Kimyasallar:

Kimyasal	Piyasa İsmi	Maddenin Tanımı
Floklama maddesi
Dezenfeksiyon maddesi
pH değerinin ayarlanması için
Diğerleri

 

Numune alınma gününde o ana kadar havuzu kullanan kişi sayısı (İşletmecinin verilerine göre) :

Açık havuzlarda ek olarak:

Numune alınma günü hava durumu :

Hava sıcaklığı (C ) :

Bir gün önceki hava durumu :

 

Tablo 6 : TABLO 2 ve 3'deki PARAMETRELERE GÖRE SU KONTROLÜ KAPSAMI

TABLO 2‑3'e GÖRE GRUP No	PARAMETRE	DOLDURMA SUYU	TEMİZ SU	HAVUZ SUYU	HAM SU
5.2.1.1	Koloni Sayısı (20+‑2) C		+	+
5.2.1.2	Koloni sayısı (36+‑1) C		+	+
5.2.1.3	Yosun grupları(36+‑1) C		+	+
5.2.1.4	E.koli (36 +‑1) C		+	+
5.2.1.5	Pseudomonas aeruginosa (36 +‑1) C		+	+
5.2.2.3	Netlik Su sıcaklığı			+ +
5.2.2.4	PH değeri			+	+
5.2.2.5	Amonyum Konsantrasyonu	+		+
5.2.2.6	Nitrat Konsantrasyonu	+		+
5.2.2.7	Oksidasyon	+	+	+
5.2.2.8,5.2.2.9	Redox Gerilimi(A)			+
5.2.2.11,5.2.2.13 5.2.2.16,5.2.2.19	Serbest Klor		+	+
5.2.2.18	Ozon(C),(E)		+
5.2.2.12,5.2.2.14 5.2.2.17,5.2.2.20	Bağlı Klor		+	+
5.2.2.15	Klorür(B)			+
5.2.2.28	Alüminyum(C)			+
5.2.2.29	Demir(C)			+
	Klorid	+		+
	Sulfat(C)	+		+
	Fosfat(D)	+		+
(A)İşletme ölçü değeri göstergesinden okunacaktır. (B)Klor- klordioksit yöntemi kullanımında (C)Uygun ilaveler kullanımında (D)Topaklamanın değerlendirilmesi için (E)Aktif kömür taneli filtrenin çıkışında

 

 

8.4. İşletmenin kendi kontrolü ve işletme defterinin tutulması

Genel kullanımlı işletmelerde günlük işletme defteri tutulur. Bu deftere tablo 7 deki veriler işlenir.

 

Tablo 7: İşletme Defteri İçin Günlük Olarak Belirlenmesi Gereken Veriler

Nr.	İşletme Verisi	Birim	Belirleme zamanı; Çalışma zamanının,
			Başı	Ortası	Sonu
1	Günde Havuzu Kullanan Kişi Sayısı	1 / gün			+
2	Günlük Doldurma Suyu Ekleme miktarı	m3/gün			+
3	Her havuz için sirkülasyon debisi	m3/h	+	-	-
4	Sirkülasyon pompalarının çalışma süresi	h/gün	-	-	+
5	Her havuzun su sıcaklıkları	C	+	-	+
6	Filtre ters yıkamasının zamanı	h, dak.
7	Ters yıkamadan sonraki fark basıncı	bar
8	Ekleme malzemelerinin çeşit ve harcanımı a) Dezenfeksiyon maddesi b) Yöntem kombinasyonunun gerektirdiği diğer malzemeler	kg/gün kg/gün
9	Her havuzun pH değeri	-	+	-	+
10	Her havuzdaki serbest klor	mg/l	+	+	+
11	Her havuzdaki bağlı klor	mg/l	+	+	+
12	Ham suyun asit kapasitesi KS 4.3	mmol/l	haftada 1
13	Her havuzun redox gerilimi	mV	+	+	+
14	Temizleme a) Yüzme havuzu - taban - yan duvar b) Çocuk havuzu c) Masaj havuzu d) Ayak basma havuzu e) Soğuk su (Şok) havuzu f) Sıcak havuz g) Taşma kanalı h) Rezerv depo		günlük haftalık günlük haftalık günlük günlük, haftalık aylık haftalık 6 ayda bir
15	Arızalar (Zamanı / Çeşidi / Alınan Önlemler)	h, dak.

 

Serbest klor, bağlı klor, pH değeri ve redox gerilimini sürekli ölçen ölçü cihazları günde bir defa kontrol ölçümü ile karşılaştırılır. Serbest ve bağlı klorun foto metrik ölçümünde aynı kablar kullanılmamalıdır.

Not: Havuzun yapımı ve kullanımı ile ilgili özel koşullar gereği, yapımcının öngördüğü ilave periyodik kontroller işletme defterine eklenebilir.

 

9. HAVUZ TİPLERİ ve SİRKÜLASYON (TEMİZ SU) KAPASİTESİNİN BULUNMASI.

9.1 Yüzme havuzu tipleri

Burada sadece bu standardın kullanımında gerekecek niteliklerden söz edilmiştir. Aşağıdaki paragraflarda aksi söylenmedikçe havuz suyu sıcaklığı için en çok 32 C geçerlidir.

9.1.1. Atlama Havuzları

Atlama havuzlarının derinliği en az 3.4 m. olmalıdır.

9.1.2. Derin havuzlar

Bu tür havuzların derinliği 1.35 den fazla olmalıdır.

9.1.3. Derinliği Değişen Havuzlar

Derinliği değişen havuzların yüksekliği ayarlanabilen ara tabanı vardır. Bununla su derinliği tamamen veya kısmen ihtiyaca göre değiştirilebilir. Su derinliği 0.30 m den 1.80 m ye kadar değiştirilebilir.

9.1.4. Dalga Havuzları

Dalga havuzlarında su derinliği suyun boşaltılıp doldurulması ve fark hacminin depolanması ile değiştirilir. Bütün havuz bölümleri, dalga odası da dahil olmak üzere sürekli temiz su sirkülasyonuna tabi tutulmalıdır. Havuz suyunun seviyesini değiştirmek için bir depo kullanılıyor ise ve bu depoda 20 dakikadan fazla su kalıyorsa burası da temiz su sirkülasyona dahil edilmelidir. Hiçbir durumda depodaki serbest klor miktarı havuz suyundaki değerin altına inmemelidir.

9.1.5. Sığ havuzlar

Derinliği 0.6 m ile 1.35 m arasında olmalıdır.

9.1.6.Su atraksiyonları olan Havuzlar

Atraksiyonlar; örneğin su altı masaj istasyonları, dip püskürtücüler, akıntı kanalları,karşı akım yüzme ve masaj tesisleri vs işletilmesi sadece havuz suyu veya temiz su ile yapılmalıdır. Havuz suyu ile temasta olan su veya hava tesisat ve kanalları içinde sistem çalışmadığı durumda temiz su veya havuz suyu ile bir akış sağlanmalıdır. Küçük su tesisatları için zorunlu değildir.

9.1.7. Su Kaydırağı Havuzları ve Eğimi Az Olan Su Kaydırakları

Su kaydırağı için olan havuzların derinliği 1.0 m ve en az su alanı 4.0 x 8.0 m olmalıdır. Su kaydırakları için sadece havuz suyu veya temiz su kullanılmalıdır. Eğimi az olan su kaydırakları ise sadece temiz su ile çalıştırılmalıdır.

9.1.8. Çocuk havuzları

Bu havuzların derinliği en çok 0.5 m. olmalıdır.

9.1.9. Ayak Yıkama Havuzları

Derinliği 0.1 m ile 0.15 m arasında olmalıdır. Havuza girecek kimselerin güzergahında olacak şekilde planlanmalıdır.

9.1.10. Küçük Havuzlar

Küçük havuzlar alanları en çok 96 m2 olmalıdır. Az bir anma yüküne göre tesis edilirler. Anma yüküne oranla sirkülasyon kapasitesi de artar.

9.1.11 Masaj havuzları

Masaj havuzu, sıcak suyun, havanın itmesi ile köpüren ve insanların içinde aynı anda veya ayrı ayrı bulundukları, içinde sürekli temiz su sirkülasyonu olan havuzlardır. Su sıcaklığı en çok 37 C’dir.

9.1.11.1.Masaj havuzu (Müstakil)

Müstakil masaj havuzları, kullanıcılarının diğer havuz tesislerine geçmesi mümkün olmayacak şekildedirler. Masaj havuzlarında kullanıcıların oturma yerleri açıkça belli olacak şekilde düzenlenmelidir. Her oturma yeri için en az 0.4 m3 havuz hacmi öngörülmelidir. Hacimleri en az 1.6 m3 ve su derinliği en çok 1.0 m olmalıdır.

Oturma yeri sayısına göre masaj havuzlarının su hacimleri aşağıdaki tablo da verilmiştir.

 

Masaj havuzları için su hacmi (Müstakil kullanım)

Oturma yeri sayısı P	Hacim V m3	Tolerans
4	1.6	+-0.2
5	2.0	+-0.1
6	2.4	+-0.1
6 dan fazla	P x 0.4	+-0.1

 

9.1.11.2.Masaj havuzları (Kombine Kullanım)

Kombine kullanımlı masaj havuzları, yüzme havuzunun içinde yapılmıştır ve yüzenler isteklerine göre kullanabilirler.Tek tek her masaj havuzunun hacmi en az 1.6 m3, su derinliği en çok 1.0 m olmalıdır. Bu tür tesislerin hazırlama ekipmanları kapasitesini uygun şekilde arttırılarak yüzme havuzunun hazırlama tesisi ile beraber veya ayrı hazırlama tesisi ile işletilebilirler.

9.1.12.Terapi Havuzları

Su derinliği en çok 1.35 m olmalıdır. Hareket havuzlarının hazırlama tesisi ozonlama aşaması olan yöntem kombinasyonuna uygulanmalıdır. Su sıcaklığı yaklaşık 35 C olmalıdır.

9.1.13. Soğuk Su Havuzları (Şok havuzları)

Derinlikleri 1.10 ile 1.50 arasında, su alanları 10 m2 ye kadar olmalıdır. Hacimleri 2 m3 ü geçmeyen soğuk su havuzları devamlı olarak doldurma suyu akışı ile işletilebilirler. Bu durumda su sıcaklığı 15 C yi aşmamalıdır. Doldurma suyu, havuz içindeki serbest klor değeri 0.3 - 0.6 mg/lt olacak şekilde klorlanmalıdır. Taşma kanalına akan su kanala akıtılmalı ve do